Nowości  Kosmonautyka    
 


Kosmonautyka.pl > SLV-3

SLV-3

SLV-3 to indyjska lekka rakieta nośna.


Transport SLV-3 na stanowisko startowe (grafika: ISRO)

10 lat po powstaniu indyjskiej agencji kosmicznej ISRO odbył się pierwszy start własnej orbitalnej rakiety nośnej SLV-3. Ta smukła konstrukcja zabrała Indie do wąskiego grona potęg kosmicznych.


SLV-3 na tle późniejszych indyjskich rakiet nośnych (grafika: ISRO)

Na bazie doświadczeń z SLV-3 w ciągu następnych 40 lat powstały kolejne rakiety nośne, które zabrały Indie w kierunku Księżyca (Chandrayaan 1, Chandrayaan 2), Marsa (Mars Orbiter Mission) i zabiorą pierwszych Hindusów w kosmos własną rakietą (Gaganyaan).

Powstanie

Decyzję o budowie własnej orbitalnej rakiety nośnej Indie podjęły w 1972 roku. Był to kolejny logiczny krok po balistycznych lotach rakiet sondażowych prowadzonych w latach 60. XX wieku.

Budowa

SLV-3 to 4 stopniowa rakieta na paliwo stałe. W oczy rzuca niezwykle smukły kształt. Przy 24 m wysokości miała tylko 1 m średnicy.


Budowa SLV-3 (grafika: ISRO)

Paliwem było PBAN, którego formuła została przejęta od amerykańskiego koncernu Thiokol (używane potem było m.in. w rakietach wspomagających wahadłowców Space Shuttle). W czwartym i ostatnim stopniu używane było paliwo HEF-20.

Masa użytkowa wynosząca 40 kg jest bardzo niska w porównaniu z masą startową 17,8 tony. Wynika to głównie ze stosunkowo wysokiej masy stopni rakiety, które wynosiły ponad 20%.

Loty

Rakieta w swojej podstawowej konfiguracji wykonała 4 starty. Jeden z nich zakończył się niepowodzeniem, jeden częściowym powodzeniem, 2 kolejne .

Pierwszy lot rakiety SLV miał miejsce 10 sierpnia 1979 roku. Niestety 317 sekund po starcie wadliwy zawór spowodował wpadnięcie rakiety do Zatoki Bengalskiej. Ładunek nie osiągnął orbity.

Drugi start w 1980 roku był już sukcesem. Pierwszy satelita wyniesiony został własną rakietą nośną.


SLV-3 w drugim locie (grafika: ISRO)

Trzeci start, 31 maja 1981 roku, był częściowym sukcesem. Satelita nie dotarł na orbitę docelową. Satelita spłonął w atmosferze zaledwie 9 dni po wystrzeleniu.

"Dla mnie jest to szczególny dreszczyk emocji, mimo że mam ponad 60 lat. Jestem podekscytowana, zachwycona i dumna."- powiedziała Indira Gandhi, ówczesna premier Indii która była świadkiem tego startu.

Czwarty i ostatni start SLV-3 miał miejsce 17 kwietnia 1983 roku.

Start Ładunek Wynik Uwagi
1. 1979-08-10 Rohini Technology Payload (RTP) niepowodzenie
2. 1980-07-18 Rohini RS-1 powodzenie satelita osiągnął orbitę
3. 1981-05-31 Rohini RS-D-1 częściowe powodzenie satelita osiągnął orbitę, ale zbyt niską
4. 1983-04-17 Rohini RS-D-2 powodzenie satelita osiągnął orbitę

Wszystkie starty rakiety SLV-3 odbyły się z indyjskiego kosmodromu Sriharikota. Wynoszone były testowe satelity serii Rohini.

Start rakiety kosztował 4-5 mln dolarów z lat 80. XX wieku.

W 1989 roku na bazie pierwszego stopnia SLV-3 Indie próbowały stworzyć pocisk balistyczny średniego zasięgu. Jest to jedyny przypadek w historii kosmonautyki, kiedy cywilna rakietę zmieniano w wojskową. Reguła jest bowiem, że cywilne rakiety nośne mają często wojskowy rodowód.

W 2016 roku zmodyfikowana wersja rakiety składająca się tylko z 9 tonowego pierwszego stopnia wystartowała z RLV-TD, o 6 razy pomniejszoną wersją przyszłego indyjskiego wahadłowca RLV.


Miniwahadłowiec RLV-TD (grafika: ISRO)

Wsparcie

 

Na bieżąco. Za darmo. Codzienne.
Wesprzyj rozwój portalu Kosmonautyka.pl!

Kosmonautyka.pl na serwisach społecznościowych: